Jak umysł rośnie w siłę, gdy mózg się starzeje

Autor: Elkhonon Goldberg

Przekład: Małgorzata Guzowska

Czyta: Piotr Kuśmierek

Wydawnictwo PWN (dziękuję za egzemplarz)

Warszawa 2014

Czas nagrania: 9 godz. 50 min

Cytat z książki

Tak jak za fizyczne lenistwo przyjdzie zapłacić, tak i lenistwo umysłowe wystawi nam rachunek (…) Człowiek nie rodzi się mędrcem. Staje się nim w nagrodę za odbycie dalekiej podróży.

           

Zaczynam trenować mój mózg słuchaniem audiobooków. Tak, to dla mnie trening, solidny wysiłek, bo jestem zdecydowanie bardziej wzrokowcem niż słuchowcem. Na dodatek zaczęłam od pozycji wymagającej skupienia uwagi, nie pozwalającej na odpływanie w kierunku myśli nieuczesanych… Już wiem, że nagrania dołączą do papierowych książek mojej bliblioteczki. Mają swój urok. Nie chcę jednak pisać o audiobookach jako takich, a o bardzo konkretnej książce wysłuchanej przeze mnie głównie w czasie drogi w tę czy tamtą stronę.

Jak umysł rośnie w siłę, gdy mózg się starzeje to pozycja z obszaru neuronauki dla ludu. Nie jest to absolutnie zarzut. Wręcz przeciwnie. Uważam, że autor naprawdę umiejętnie przedstawia solidną dawkę wiedzy z tego obszaru, nie upraszczając i nie uogólniając niczego. Jednocześnie jego przekaz jest dostępny dla przeciętnego słuchacza, oczywiście o ile jest on nastawiony na wysiłek używania swojego mózgu. 

Elkhonon Goldberg jest profesorem neuropsychologii, zarówno teoretykiem, jak i znanym praktykiem. Wydaje mi się, że nie bez znaczenia dla jego szerokiego spojrzenia na rzeczywistość jest jego zanurzenie w różnych kulturach. Od lat zamieszkuje on w Stanach Zjednoczonych, jednak pochodzi z Rosji. Był uczniem Aleksandra Łurii, prawdziwego guru neuropsychologii.

Główna teza książki zawarta jest właściwie w tytule. Tak, to przesłanie niosące nadzieję. Starzenie się mózgu to nie tylko utrata neuronów, postępujące dysfunkcje. Starzenie się to również szansa na „przyrost mądrości”. Autor opierając się na badaniach naukowych ukazuje nam znaną skądinąd prawdę, że są rzeczy niedostępne dla młodych, a proste dla starszych; że tzw. doświadczenie życiowe nie jest mitem czy nic nie znaczącym dodatkiem. To atut i przewaga osób, które na życiowym liczniku mają trochę więcej. Spokojnie, nie jest to bajkowa opowieść zaprzeczająca rzeczywistości, a jedynie próba ukazania starzenia się w pełnym świetle, z jego cieniami i blaskami, z naciskiem na to drugie. To ważne, bo w tym czym jesteśmy karmieni przez media, dominuje zgoła odmienna wizja starzenia się. Ba, nawet więcej, to często temat tabu! Liczy się młodość i bezproblemowość.

Goldberg mówi jeszcze jedną ważną rzecz. Nic za darmo. To nie jest tak, że mądrość przychodzi z wiekiem wraz z godzinami spędzonymi przed telewizorem. To jaka będzie nasza starość, zależy w dużej mierze od naszej młodości, a konkretnie od tego jak ją wykorzystujemy. Nasz mózg potrzebuje ćwiczeń w równym stopniu, jak nasze ciało.

Tak więc kochani fitness mózgu to podstawa! Uczmy się tego, co dla nas trudne, co trochę wbrew naszym naturalnym predyspozycjom. No to ja już nie unikam ogarniania samodzielnego odnalezienia się w przestrzeni… Oj, nie będzie łatwo!

A u Was? Jakie funkcje mózgu warto byłoby potrenować?